Wanneer je een angststoornis hebt, is dit voor je omgeving vaak grotendeels onzichtbaar. Tegelijkertijd beïnvloedt de stoornis jouw dagelijkse leven sterk. Zaken die normaal zouden moeten zijn, ga je het liefst uit de weg. Waar komt deze angst vandaan? Net zo belangrijk: hoe kom je er weer vanaf?
Ben jij weleens bang of heb je angstgevoelens? Dit betekent niet direct dat je een angststoornis hebt. Het is namelijk normaal om zo nu en dan bang te zijn. Deze emotie maakt je waakzamer, waardoor je situaties waarbij alertheid noodzakelijk is, beter kunt afhandelen.
Voel je je echter angstig in situaties waarbij je niet direct gevaar loopt? Dan is het mogelijk dat je een angststoornis hebt.
De angstgevoelens die je ervaart verminderen je kwaliteit van leven. De gevoelens zijn vaak, of zelfs bijna altijd, aanwezig en zijn niet rationeel. Bovendien kunnen de symptomen zeer heftig zijn. Denk aan misselijkheid, zweten, kortademigheid, hartkloppingen, slaapproblemen, rusteloosheid, etc. Symptomen kunnen per persoon en per type angststoornis verschillen.
Een angststoornis kan veel verschillende oorzaken hebben. Vaak is slechts deels te verklaren waardoor het ontstaat. Een volledig plaatje is niet altijd te creëren. Er kunnen ook meerdere factoren meespelen. Zo kunnen angststoornissen in de familie voorkomen. In dit geval wordt er rekening gehouden met een erfelijke aanleg.
Ook kunnen een bepaalde opvoeding, pesterijen en eenzame gevoelens de kans op een angststoornis vergroten. Soms maakt iemand iets heel heftigs mee, waardoor hij getraumatiseerd wordt. Dit kan tevens resulteren in angstige gevoelens, zelfs lang na de ingrijpende gebeurtenis. Tot slot kan een angststoornis ontstaan door het gebruiken van bepaalde medicijnen of door een ziekte
Er zijn veel verschillende angststoornissen – te veel om op te noemen. We zetten hier een aantal bekende soorten op een rij:
- Agorafobie: bij agorafobie is iemand bang voor bepaalde alledaagse situaties buitenshuis. Denk daarbij aan het winkelen in de supermarkt, het nemen van de trein of het lopen in een drukke winkelstraat. Sommigen mijden enkel bepaalde plekken, anderen durven nauwelijks het huis uit.
- Paniekstoornis: als iemand een paniekstoornis heeft, ervaart hij paniekaanvallen. Deze aanvallen zetten in de regel zeer plotseling op en duren vaak niet lang. Wel kan een aanval zeer heftig zijn. De angst voor een nieuwe paniekaanval houden de klachten in stand.
- Hypochondrie: Iemand met hypochondrie heeft de angst, of is er zelfs van overtuigd dat hij een ernstige ziekte heeft, zelfs na dat medisch onderzoek dit uitgesloten heeft. Deze angst of overtuiging is meestal gebaseerd op een verkeerde interpretatie van allerlei lichamelijke sensaties en klachten.
- Sociale fobie: iemand met een sociale fobie voelt zich angstig wanneer hij zich in gezelschap bevindt. Hij is bang raar gevonden te worden. Sociale fobie is ook weer onder te verdelen in verschillende angststoornissen, waaronder spreekangst en faalangst.
Het is belangrijk om hulp van een deskundige in te schakelen wanneer er een angststoornis vermoed wordt. Er zijn daarnaast een aantal dingen die iemand zelf kan ondernemen die kunnen helpen om met de angststoornis om te gaan. Zo is het belangrijk om dagelijks voldoende te bewegen. Voldoende slaap en gezond en regelmatig eten is ook cruciaal.
Structuur is belangrijk. Als het mogelijk is om te blijven werken en iedere dag op dezelfde tijd op te staan en te gaan slapen, is dat aan te raden. Tot slot is het belangrijk om cafeïnehoudende en alcoholische drankjes te laten staan.
Bovenstaande tips helpen met het omgaan met een angststoornis, maar zijn geen behandeling. Wordt een angststoornis vermoed? Dan is het belangrijk de huisarts te contacteren. Deze kan een verwijzing geven naar een psychiater, psycholoog, psychotherapeut of een andere specialist. Er zijn verschillende therapieën die bewezen effect hebben.
Vaak wordt cognitieve gedragstherapie gebruikt om mensen met een angststoornis te behandelen. De deskundige gaat met de cliënt in gesprek en praat over de klachten die worden ervaren en de mogelijke oorzaken van de angststoornis. Ook krijgt de cliënt oefeningen mee die hem blootstellen aan zijn angst, om het zo te overkomen.
Een andere therapie die zeer effectief is, is Therapeutisch Assessment (TA) en Acceptance & Commitment Therapy (ACT). Door middel van TA en ACT wordt het zelfbeeld en de patronen die de angst in stand houden van de cliënt geïdentificeerd. Vervolgens wordt dit zelfbeeld en de patronen stukje bij beetje bijgedraaid, waardoor de cliënt een realistischer (zelf)beeld krijgt. Dit geeft hem meer (zelf)vertrouwen en helpt hem zijn angsten te overwinnen.
